Handige tips voor astrofotografie

Het fotograferen van de sterren of de maan kan een grote uitdaging zijn. Apparatuur speelt hierbij een belangrijke rol. Je moet bijvoorbeeld bedenken welke lenzen je moet gebruiken of wat de juiste instellingen zijn. Daar stopt het niet mee, want de goede apparatuur zorgt er niet voor dat je ook goede foto’s maakt. De locatie, het seizoen en de compositie zorgen ervoor dat je er echt klaar voor bent. Bij het starten met astrofotografie kom je een aantal uitdagingen tegen. Daarom geven wij je tips om de mooiste astrofoto’s te kunnen maken.

Camera-instellingen | Tijdstip | Seizoen | Locatie | Compositie | Nabewerking | Apps

1

Camera-instellingen

Het is belangrijk dat je tijdens het fotograferen van de sterren gebruik maakt van de juiste camera-instellingen. Kies voor handmatig scherpstellen, want de automatische scherpstelling werkt niet goed als het zo donker is. Naast het scherpstellen is je ISO-waarde een belangrijke factor voor succes. De ISO-waarde is vaak afhankelijk van de locatie en de lichtsterkte. Daarnaast hangt de ISO ook heel erg af van welke camera je gebruikt. Bij een instapcamera zal je eerder te maken krijgen met ruis op je foto’s dan wanneer je een professionele camera gebruikt. Een tip is om sowieso niet de hoogste ISO-waarde te gebruiken, omdat dit meer ruis creëert.

De belichtingstijd is afhankelijk van wat je wil fotograferen. De meeste astrofotografen willen een sterrenspoor maken. Maar wat is dit precies? Eigenlijk een foto waarbij de sterren ‘lijntjes’ worden door de rotatie van de aarde. Wil jij dit ook doen? Kies er dan voor om je sluiter enkele minuten open te laten staan. Wanneer je dit niet wil, dan moet de belichtingstijd korter. Gebruik een groot diafragma om voldoende licht op de sensor te vangen, denk aan f/2.8. Handige tip voordat je van start gaat, stel je bestandsformaat altijd in op RAW. Dit zorgt ervoor dat je zoveel mogelijk data hebt voor de nabewerking. Bekijk hiernaast in de tabel welke sluitertijden je kan gebruiken totdat de sterren vervagen.


Tabel: Aantal seconden tot sterren vervagen

Brandpuntsafstand Full-Frame Nikon 1.5 Crop Canon 1.6 Crop
10mm   33 31
14mm 36 24 22
16mm 31 21 20
20mm 25 17 16
24mm 21 14 13
28mm 18 12 11
35mm 14 10 9
50mm 10 7 6
70mm 7 5 4
85mm 6 4 4

2

Tijdstip

Ja, dit heeft heel veel invloed op de goede sterren foto’s. Uiteraard zullen we geduld moeten hebben tot de avond of zelfs de nacht begonnen is als we de perfecte foto’s willen maken. Daarnaast is er nog veel meer. Denk aan de weersomstandigheden. Zo heb je liever geen wolk aan de lucht, want dat verslechtert het zicht op de sterren. Dus het is belangrijk om het weerbericht in de gaten te houden. Ook wanneer de maan hoog aan de hemel staat is het niet handig om te fotograferen. Je hebt dan te maken met zoveel licht van de maan dat de sterren en nevels niet goed te zien zijn. Bij een nieuwe maan hoef je geen rekening te houden met de opkomst of ondergang, omdat de maan dan niet zichtbaar is. Daarnaast ben je altijd wel even bezig met het neerzetten en instellen van je apparatuur, dus zorg dat je op locatie bent als de zon net ondergaat. Dan heb je geen stress dat je te laat zal zijn.

Tip: Bekijk online eerst altijd wat de stand van de maan is en wanneer deze opkomt en ondergaat.

3

Seizoen

Kan het fotograferen van de sterren elk seizoen? We zullen je snel het antwoord geven. De wintermaanden zijn echt minder geschikt voor astrofotografie, omdat de Melkweg dan achter de horizon verdwijnt en je hem dus niet goed kan zien. In het eerste deel van het jaar staat de Melkweg horizontaal en het tweede deel van het jaar verticaal. Het ideale tijdstip voor astrofotografie is van april t/m augustus. In het voorjaar is de Melkweg wel pas laat in de nacht écht goed zichtbaar.

4

Locatie

Als je astrofotografie wil gaan proberen, is het belangrijk om te bedenken waar je deze foto’s wil maken. Voor de beginners raden we aan om in de achtertuin of het parkje in de buurt te oefenen. Heb je al eerder astrofoto’s gemaakt en ben je klaar voor de volgende stap? Dan is het tijd om een donkere, rustige plek op te zoeken. Hoe donkerder jouw locatie is, hoe minder lichtvervuiling dus hoe beter jouw foto’s zullen zijn. Uitdaging in Nederland is wel om een echt donkere plek te vinden, omdat er in de omgeving altijd veel lichtvervuiling is. Een extra uitdaging is om een astrofoto te maken in drukke plaatsen, zoals in de steden. Ideale locaties zijn:

  • De Waddeneilanden
  • De Veluwe
  • De Flevopolder
  • De Achterhoek
  • De Duinen

5

Compositie

Een mooie astrofoto is natuurlijk al deels gecreëerd door de mooie sterren en de goede instellingen. Waarmee je de foto’s nog mooier kan maken, is door een goede compositie te bedenken. En niet te missen, hier vooraf onderzoek naar te doen. Wanneer staat de Melkweg bijvoorbeeld horizontaal of juist verticaal? Dit is een belangrijke vraag die je jezelf moet stellen als je de compositie gaat bepalen. Om je compositie iets spannender te maken, kan je er voor kiezen om een element op de voorgrond te plaatsen, zoals rotsen, heuvels, bomen of mensen.

Tip: Er is online software te vinden die je kan helpen om de stand van de sterren te bekijken. Bijvoorbeeld Stellarium

6

Nabewerking

Dit is een tip waar je jezelf volledig in kan verliezen, je bent vast gewaarschuwd. Het nabewerken van astrofoto’s kan namelijk veel tijd in beslag nemen. De witbalans, het contrast en de helderheid zijn de belangrijkste factoren bij het bewerken van de foto’s. Je kan onder andere de witbalans aanpassen in de camera-instellingen, maar dit kan je ook achteraf aanpassen in bijvoorbeeld Adobe Lightroom. Een te warme witbalans zorgt er namelijk voor dat de foto te oranje/geel wordt, maar te koud zorgt ervoor dat het te blauw is. Belangrijk is dus om het instellen van de witbalans een natuurlijke wit of blauw licht te krijgen. Wanneer je het contrast en de helderheid aanpast komen er meer details tevoorschijn op de foto en komen de sterren echt naar voren.

7

Apps

Zodra je op het wijde web gaat zoeken naar de stand van de maan, springen de websites je om de oren. Maar in deze tijd hebben we één ding altijd op zak, dat is onze smartphone. Hoe handig is het om wat apps te installeren zodat je altijd even kan kijken hoe de maan staat. Een voorbeeld hiervan is Photopills. Deze app heeft diverse handige functies om astrofotografie te plannen. Met deze app kan je onder andere de maan en de zon in de gaten houden en jouw locatie plannen. Er zijn natuurlijk ook vele apps die je kunnen helpen om de ideale weersomstandigheden te achterhalen.

< Terug naar het thema nacht < Terug naar het thema astrofotografie