Emotie in journalistieke fotografie header

Emotie in journalistieke fotografie

Om te begrijpen hoe je emotie vastlegt in journalistieke foto's is het van belang om te weten wat journalistieke fotografie nou precies is. We leggen hier de basis van deze bijzondere soort fotografie voor je uit én vertellen je hoe je emotie hierin verwerkt. Dit doen we aan de hand van een aantal indrukwekkende voorbeelden, die ons, maar hopelijk ook jou inspireren om na het lezen van dit artikel je camera te pakken en op pad te gaan.

Journalistieke fotografie | Soorten fotografie | Hoe wordt je het? | Emotie in foto's | Emotie fotograferen | Handige tips | Uitdaging | Beeldmakers | De beste gear


Wat is journalistieke fotografie eigenlijk?

Journalistieke fotografie wordt vaak ook wel documentaire fotografie genoemd. De essentie van deze soort fotografie is het vastleggen van echte beelden. Niks is in scène gezet en de mensen in de foto's hebben geen aanwijzingen gekregen van de fotograaf. Je legt de werkelijkheid vast zoals die is. Zo makkelijk als dat klinkt, zo lastig kan het in veel gevallen zijn. Je moet als fotograaf namelijk op precies het juiste moment op de juiste plek aanwezig zijn. Anders is het moment gevlogen.

Een beeld zegt meer dan 1000 woorden. Een goede journalistieke foto vertelt een verhaal. Dit verhaal zie je door het onderwerp, de omgeving en de context. Maar dit verhaal kan je ook voelen. Emotie die in beeld gebracht wordt kan het beeld én het verhaal versterken. Vaak vertellen foto's een maatschappelijk verhaal.

Je documenteert de realiteit het best door als fotograaf zo veel mogelijk op de achtergrond te blijven. Als je wel opvallend zichtbaar bent, dan heb je de kans dat je de situatie beïnvloedt en hierdoor niet meer de werkelijkheid van dat moment vastlegt. Toch wil je het liefst dichtbij zijn om natuurlijk die emotie van mensen vast te leggen. Je kan werken met telelenzen en alles op afstand fotograferen, maar je kan ook met compacte, onopvallende apparatuur dichtbij komen.


Soorten journalistieke fotografie

De werkelijkheid vereeuwigen op een foto kan op verschillende manieren en ook bij verschillende situaties. Onder journalistieke fotografie vallen dan ook meerdere soorten fotografie. Alle fotografen van deze typen proberen hetzelfde met andere middelen en in andere omstandigheden.

Bij journalistieke fotografie denk je wellicht aan foto's die je in de krant ziet of in het nieuws. Een persfotograaf probeert zo objectief mogelijk nieuwsevenementen vast te leggen. Dat is van belang, omdat journalisten zo objectief mogelijk het nieuws moeten brengen. Een goede representatie van de werkelijkheid in een foto is dus essentieel bij persfotografie. De onderwerpen lopen uiteen van mensen tot gebouwen, openbare plekken, menigten, voorwerpen en voertuigen. Bij veel nieuws kan de fotograaf niet dichtbij komen vanwege afzettingen of dergelijke en dus is het makkelijk om de afstand tot het onderwerp te behouden.

Verder dan alleen het nieuws zijn er fotografen die maatschappelijke kwesties en verhalen vastleggen: documentaire fotografen. Elke foto van deze fotografen vertelt een op zich staand verhaal. In combinatie met actualiteiten kan het gebruikt worden in het nieuws. Goede voorbeelden van dit soort foto's zijn reportages van oorlogsgebieden en natuurrampen. Vaak zijn dit enorm beladen beelden, die een werkelijkheid vertellen die de aandacht verdient.


Een trouwfotograaf fotografeert de mooiste dag van het leven van een gloednieuw echtpaar. En deze dag is vaak ook echt zo mooi als de foto's doen lijken. De hele dag wordt vastgelegd zonder dat er aanwijzingen van de fotograaf zijn, tenzij er op een belangrijk moment iets mis gaat. De fotograaf bevindt zich op de achtergrond om de ceremonie of het feest niet te verstoren. Een bruiloft is vaak een zeer emotionele dag voor veel mensen en daarom is de fotograaf actief opzoek naar die ene glimlach van oma of een traan bij de bruid(egom).

Ook sportfotografen fotograferen de realiteit. Deze fotografen zijn op zoek naar het perfecte plaatje op grote en kleine sportevenementen. Het liefst waarbij een atleet vol in de actie is óf vol trots op het podium staat. Een foto van een teleurgestelde of verdrietige sporter doet het overigens ook altijd goed. Juist omdat er zoveel emotie los kan komen in een atleet die verliest levert het vaak mooie foto's op. Helaas voor de sporter, geluk voor de fotograaf.

Gewoon op straat, het dagelijks leven van anderen vast leggen valt natuurlijk ook onder journalistieke fotografie. Dit kan in je eigen dorp of stad, maar veel fotografen doen dit als ze op reis zijn. Straat- of reisfotografie is een uitstekende manier om de werkelijkheid om je heen vast te leggen. Denk aan een lachende marktkoopman of een schreeuwende verkeersregelaar.


Journalistieke fotografie | Soorten fotografie | Emotie in foto's | Emotie fotograferen | Handige tips | Uitdaging | Beeldmakers | De beste gear


Hoe word je een journalistieke fotograaf

Er is niet één manier om een journalistieke fotograaf te worden. Zoals je hierboven leest, zijn er tal van soorten fotografie binnen de journalistiek, waardoor je veel keus hebt om een bepaalde richting in te slaan. Het is belangrijk dat je bewust bent van hoe je zo goed mogelijk de werkelijkheid vast kan leggen in de soort fotografie die je kiest.

Om te beginnen heb je niet per se veel nodig. Je kan met je camera de straat op gaan en foto's maken. Door er mee bezig te zijn leer je wat wel én niet werkt voor jou. Niet elke fotograaf is geschikt om altijd maar op de achtergrond te blijven. Dat is geen probleem. Je kan namelijk ook prachtige journalistieke beelden maken door dichtbij je onderwerp te komen. Zolang je de beelden maar niet in scène zet.

We kunnen je niet beloven dat je foto's volgende week in de krant staan, maar er zijn genoeg andere plekken om je geschoten beelden te tonen. Dit kan via internet, sociale media, maar je kan ook meedoen met wedstrijden. Misschien is er bij jou in de buurt wel een expositie waar je je voor kan aanmelden?


Emotie binnen journalistieke fotografie

Hoewel veel journalistieke foto's emoties oproepen bij de kijker, hoeft het nog niet per se in de foto direct zichtbaar te zijn. Een beeld van hevige rellen in een stad kunnen je een gevoel van woede, angst of verdriet geven. Een close-up van twee prachtige trouwringen met een boeket bloemen ernaast geeft je al snel een glimlach. Dit is omdat je jezelf kan inleven in de situatie. Misschien herinner je je eigen bruiloft of kan je de angst van rellen goed voorstellen. Dit is ook een manier van emotie verwerken in je foto's. Het is een meer passieve manier, want je legt de emotie bij de kijker neer in plaats van door het direct te tonen in je foto. De vastgelegde situatie zelf schept de emotie.

Om emotie in je foto terug te krijgen zal je de emotie van het moment moeten tonen. Een goede foto waarbij emotie duidelijk zichtbaar is, laat het gezicht van het onderwerp duidelijk zien. Expressie in het gezicht van iemand kan een heel verhaal vertellen en het is aan de fotograaf om dit verhaal op het juiste moment vast te leggen. Emotie in een foto bij een ander mens zal direct te kijker aangrijpen, die op zijn of haar beurt weer een vergelijkbaar gevoel krijgt.

We kunnen veel schrijven, maar het beste is om het te laten zien. Je leert immers veel door te kijken naar het werk van andere fotografen. Bekijk de foto's op deze pagina goed. Kijk aandachtig naar elke foto. Wat vind je mooi en wat juist niet? Bestudeer de compositie, het onderwerp, kleurgebruik en de achtergrond. Probeer de emotie van het onderwerp te herkennen en zelf te voelen. Vraag jezelf af hoe de fotograaf deze foto gemaakt heeft en bedenk daarnaast hoe je zelf een soortgelijke foto zou maken.

Het zal je wel opvallen dat veel foto's zwart-wit zijn. Dit kan contrasten in het gezicht van iemand versterken of het laat juist afleidende kleuren achterwege.


Journalistieke fotografie | Soorten fotografie | Hoe wordt je het? | Emotie in foto's | Handige tips | Uitdaging | Beeldmakers | De beste gear


Hoe breng je echte emotie in beeld

Heel leuk en aardig, maar hoe fotografeer je nou die emotie tijdens een heftig moment? Eerder in dit artikel schreven we dat je als journalistieke fotograaf voornamelijk op de achtergrond blijft. Dat lijkt toch lastig als je iemand van dichtbij wilt vastleggen. Eén optie is het gebruik van zoom- of telelenzen. Hierdoor blijf je makkelijk op de achtergrond en kan je toch dichtbij komen. Met zo'n grote lens val je wel weer snel op, wat het effect weer teniet doet.

De meeste documentaire-fotografen werken met handzame camera's en compacte prime lenzen. Het klopt dat je met zo'n prime lens dichtbij je onderwerp moet komen, maar doordat je apparatuur zo compact is, valt het minder op.

Je beweegt je makkelijker door een menigte heen en kan dan op het juiste moment je camera omhoog doen en 'klik'. Voordat het onderwerp doorheeft wat er gebeurt, heb jij je foto. In veel situaties zoals in de voorbeelden hierboven hebben de mensen niet eens de tijd of behoefte om de fotograaf aandacht te geven. Mensen die met hun alledaagse zaken bezig zijn zullen het ook niet snel doorhebben. Hierdoor leg je al snel werkelijke plaatjes vast.

Als je iemand herkenbaar in beeld brengt, ongeacht de situatie, moet je uiteindelijk wel toestemming hebben van deze persoon in verband met privacy wetgeving. En dat maakt het fotograferen van echte momenten behoorlijk lastig. Als je iemand op de markt van te voren vraagt of je een foto mag maken, is deze als snel geposeerd en dus niet 'echt'. Uiteraard kan je vragen of de persoon gewoon door wilt gaan met zijn of haar bezigheid. Zo heb je toch een beetje invloed, maar wel een journalistieke foto. Je kan het ook achteraf vragen, maar wees er op voorbereid dat je misschien allerbeste foto niet mag gebruiken. Risico van het vak, zeggen we dan maar.


Tips voor jouw eigen foto's

1. Bij fotojournalistiek is het belangrijk dat je op zoek gaat naar hét moment. Zoek daarvoor naar een situatie die wat vertelt over de gebeurtenis, maar die wel iets extra’s toevoegt. Zo houd je je beelden interessant.

2. Het is van belang dat het beeld echt is, en niet geënsceneerd. Dat het beeld het échte verhaal vertelt van échte mensen. Fotografeer ook met respect en waardigheid voor de mensen die je vastlegt.

3. Maak gebruik van lichtsterke objectieven. Zo ben je altijd voorbereid op alle typen (lastige) lichtomstandigheden, en voorkom je erge ruis in je foto’s.

4. Door een objectief te gebruiken met een wat kortere brandpuntsafstand, kun je echt tussen de mensen of in de actie staan. Op die manier kun je de kijker het gevoel geven dat ze ook aanwezig waren.

5. Bij sommige onderwerpen is het belangrijk om ze van meerdere kanten te belichten. Het werkt dan goed om er een (kleine) serie van te maken. Samen vertellen de foto’s in een serie een groter verhaal. Zorg er wel voor dat de beelden bij elkaar passen. Dit kan door te letten op details en door de instellingen zo gelijk mogelijk te houden.

6. Als je mensen fotografeert tijdens een reportage, maak dan, indien mogelijk, gebruik van de stille sluiter optie op je camera. Hierdoor val je minder op en raken de mensen niet afgeleid door het geluid van de sluiter. Ze blijven dan langer zichzelf, waardoor je als fotograaf meer tijd hebt om op zoek te gaan naar het perfecte moment dat het verhaal vertelt.

7. Fotografeer iets lager dan ooghoogte, +/- 30 centimeter. Hierdoor kijkt de kijker meer in het gezicht van de persoon die je fotografeert en vallen storende elementen op de achtergrond weg.


Wij dagen je uit

Met alle informatie, voorbeelden én tips die we je gegeven hebben moet je zelf nu een heel eind kunnen komen. We dagen je daarom uit om zelf de straat op te gaan. Pak je camera (of smartphone) en ga op pad om zelf een journalistieke foto te maken. Probeer meerdere dingen uit. Speel met verschillende locaties, onderwerpen en instellingen om zo erachter te komen wat werkt. Deel je mooiste foto met ons via Instagram! Gebruik #KameraExpress of tag ons in je foto met @KameraExpress.


Journalistieke fotografie | Soorten fotografie | Hoe wordt je het? | Emotie in foto's | Emotie fotograferen | Handige tips | Uitdaging | De beste gear


Beeldmakers waar wij fan van zijn

Muhammed Muheisen

Muhammed Muheisen is een tweevoudige Pulitzer Prize-winnaar, een National Geographic-fotograaf, oprichter en voorzitter van de Nederlandse non-profit organisatie Everyday Refugees Foundation, Global Ambassador for Jordan Tourism Board, Royal Jordanian Airlines en Canon. Hij heeft diverse prijzen mogen ontvangen voor zijn fotografie, bijvoorbeeld beste foto van het jaar van Unicef.

Bekijk het werk van Muhammed hier

Daniel Berehulak

Daniel Berehulak is een Australische meervoudig bekroonde freelance fotojournalist. Zijn fotoreportages beslaan historische momenten en oorlogen in meer dan 60 verschillende landen. Met zijn foto's van de Ebola epidemie in West-Afrika en een serie over de drugsoorlog in de Filipijnen won Daniel twee keer de Pulitzer Prize. Daarnaast heeft hij zes World Press Photo prijzen op zijn naam en nog veel meer.

Bekijk het werk van Daniel hier

Lynsey Addario

Lynsey Addario is een Amerikaanse fotojournalist die regelmatig werkt voor de New York Times, Time Magazine en National Geographic. Addario reisde de afgelopen vijftien jaar de wereld af om de grootste conflicten en humanitaire crisisen op een bijzondere manier vast te leggen. Ze was onderdeel van een team dat de Pulitzer Prize won en werd uitgeroepen voor één van de vijf meest invloedrijke fotografen van de afgelopen 25 jaar.

Bekijk het werk van Lynsey hier


Geschikte gear

Als fotojournalist ben je vaak veel in beweging. Een lichte en compacte camera is daarom erg handig. Een systeemcamera is goed geschikt voor fotojournalistiek. Deze Sony A7R IV heeft ook nog eens een hoge resolutie van maar liefst 61 megapixels waarmee je elk detail haarscherp fotografeert. Wellicht nog belangrijker is de snelheid. De camera kan enorm snel foto's achter elkaar schieten én heeft een razendsnelle autofocus. Zo mis je geen moment.

Het voordeel van een prime lens is dat deze een stuk lichter en compacter zijn dan zoomlenzen. Deze neem je dus makkelijker mee op pad én je valt iets minder op. Een lichtsterke lens is fijn, zodat je in alle situaties een mooie belichting kan krijgen. Het nadeel aan een prime lens is dat je misschien nét iets te ver weg staat en niet zomaar in kan zoomen. Gelukkig kan je achteraf je foto nog bijsnijden. Zeker bij foto's met een hoge resolutie als de Sony A7R IV is dat goed mogelijk.

Neem je apparatuur veilig mee op pad met een stevige rugzak. Een goede rugzak beschermt niet alleen jouw apparatuur, maar is ook comfortabel om lange tijd te dragen. Ga voor een rugzak met directe zijtoegang zodat je snel je camera erbij kan pakken. Samen met een snelle systeemcamera en lichtsterke lens, ben je verzekerd van prachtige plaatjes op het juiste moment.

Sony A7R Mark IV
  • 61 megapixels
  • 10 fps met AF-tracking
  • Zeer snelle autofocus
Bekijk hier!
Sigma 50mm F/1.4 ART
  • Lichtsterke prime lens
  • Snelle AF-motor
  • Met meerdere vattingen
Bekijk hier!
Lowepro ProTactic BP 350 AWII
  • Veel opbergruimte
  • Compacte rugzak
  • Snelle zijkant toegang
Bekijk hier!

Overzichtspagina