Verschillende toepassingen

Vanaf het ontstaan van de microscoop zijn de toepassingsmogelijkheden steeds verder uitgebreid. Aangezien er tal van kleine objecten bestaan in deze wereld die met het menselijk oog nauwelijks of niet zichtbaar zijn biedt de microscoop uitkomst. Een aantal doeleinden waarvoor de microscoop gebruikt wordt:

• Studie naar micro-organismen en de opbouw van hun cellen;
• Doen van forensisch onderzoek bij misdrijven;
• Bestuderen van archeologische vondsten;
• Ontwikkelen van nieuwe medicijnen in een laboratorium;
• Fotograferen van kleine planten en dieren;
• Herstellen van beschadigingen aan kleine objecten;
• Onderzoeken van lichamelijke weefsels en de ontwikkeling hierin;
• Bekijken van oude fossielen.

Werking van een microscoop

Met een geschiedenis van ruim 400 jaar heeft de microscoop zich ontwikkeld tot een belangrijk instrument in verschillende vakgebieden. De microscoop is opgebouwd uit een sterke constructie waaraan een kijkersbuis met verschillende objectieven bevestigd zit. Door de oculair (vergrootglas) wordt het beeld zichtbaar gemaakt voor het menselijk oog.  De buis wordt ook wel de tubus genoemd en bevat naast het oculair vaak nog prisma’s of correctielenzen, om zowel de kijkhoek als gebreken te corrigeren. De meeste microscopen beschikken over drie tot vijf objectieven, waarmee de vergrotingsfactor gewijzigd kan worden. Dit kan door de schijf waaraan de objectieven bevestigd zitten te draaien. Om het beeld scherp te stellen op het object kan er met een andere draaiknop worden gewerkt. Het object wat u bestudeerd kunt u met een klem op het glaasje onder de kijkbuis vastzetten. De lichtregeling kan via het diafragma worden bijgesteld, zodat u onder verschillende omstandigheden de gewenste lichtsterkte ziet. Daarnaast is het belangrijk om de werkafstand tussen het object en onderste lens zo tussen de 80 en 120mm te houden.

Soorten microscopen

Door de jaren heen zijn er tal van verschillende soorten microscopen ontwikkeld, elk met eigen functionaliteiten. Het gebruiksgemak verschilt nogal per type, maar is altijd afgesteld voor de werkzaamheden die ermee verricht kunnen worden. Wij behandelen een aantal van de meest voorkomende microscopen:

• Biologische microscoop: De biologische microscoop wordt ook wel als de standaard gezien. Dit type valt onder de lichtmicroscopen en maakt daarbij gebruik van doorvallend licht. Met een vergrotingsfactor tot 2000x is de biologische microscoop zeer geschikt om te gebruiken in de geneeskunde en biologie. Denk hierbij aan het bestuderen van schimmels, micro-organismen en cellen. Het gebied waarop het beeld scherp blijft is met de vergroting redelijk klein, maar daarom wel zeer geschikt voor beginners en hobbyisten.
• Stereomicroscoop: De stereomicroscoop wordt gebruikt onder verschillende lichtomstandigheden en heeft een vergroting tot ongeveer 100x. Hiermee is deze microscoop vooral geschikt bij de toepassing op wat grotere objecten. Hierbij kan gedacht worden aan planten, insecten, mineralen en munten.
• Superresolutiemicroscopen: Dit type microscopen worden vooral gebruikt bij het maken van foto’s van objecten. De foto’s van cellen of weefsels kunnen voor meer kennis zorgen van de opbouw en ontwikkeling.
• Elektronenmicroscopen: Door het gebruik van elektronen kan er vergeleken met een lichtmicroscoop een veel hogere resolutie worden bereikt. Er zijn verschillende types op de markt, waarvan vooral de meerwaarde voor laboratoriumonderzoek belangrijk is.
• LCD microscopen: Een LCD microscoop maakt gebruik van het licht, maar in plaats van het beeld zichtbaar te maken door de oculair wordt dit op een LCD-scherm weergegeven. Voordeel is dat er met meerdere mensen tegelijk naar het beeld kan worden gekeken en een studie van het object dus door meerdere mensen kan worden verricht.