Om de scherpte van beelden die we zien door een telescoop, verrekijker of microscoop te veranderen, kan het werken met verschillende oculairs uitkomst bieden.
Om de scherpte van beelden die we zien door een telescoop, verrekijker of microscoop te veranderen, kan het werken met verschillende oculairs uitkomst bieden.
Een oculair is een systeem dat uit meerdere lenzen bestaat, waardoor we beelden van zowel veraf als dichtbij kunnen waarnemen met het oog. Het oculair is dan ook geschikt voor toepassingen in zowel de sterrenkunde als voor medisch onderzoek. De brandpuntsafstand van een oculair is zeer klein, waardoor de functie van het evenwijdig maken van het beeld naar voren komt. Dit is nodig om scherp te kunnen stellen op planeten en micro-organismen.
Voor elk type kijker waarop een oculair van toepassing is, geldt er een maximale vergrotingsfactor. Wanneer deze wordt overschreden ontstaat er een onscherp beeld. Deze factor is dan ook bepalend om een object scherp in beeld te kunnen krijgen. De vergroting is uit te rekenen door de brandpuntsafstand van het objectief te delen door dat van het oculair. Wanneer dit bijvoorbeeld 500/25 is dan is factor dus 20. De regel voor de maximale vergroting is dat deze niet hoger mag zijn dan tweemaal de diameter van objectief. Hebben we een objectief van 50mm dan mag er dus maximaal 100 keer vergroot worden. Bij de aankoop van een oculair is het dan ook belangrijk rekening te houden met deze maximale vergrotingsfactor.
Bepalend voor de werking en kwaliteit van de oculair is de hoeveelheid lenzen die deze bevat. We onderscheiden dan ook oculairs bestaande uit twee (Huygensoculair), drie (Kellner oculair), vier (Plössloculairs) of meer lenzen. Door meer lenzen kan de scherpte over een groter beeldveld worden verspreid. Hierdoor kunnen meerdere objecten in een beeld gevangen worden. Daarnaast kunnen bij hoogwaardige lenzen beeldafwijkingen, vervormingen en kleurfouten worden gecorrigeerd. Een beeldhoek van 60 graden vormt geen uitzondering meer.
De snelle technologische ontwikkelingen zorgen er voor dat op het gebied van oculairs de laatste jaren veel veranderingen zijn ontstaan. Een optie met sommige oculairs is het direct versturen van de waargenomen beelden naar een harde schijf of laptop, waardoor ze bewaard of direct bekeken kunnen worden. Merken die de veranderingen nauwlettend in de gaten houden zijn onder andere Bresser en Nikon.