Het is 15 september 1954, 1 uur ‘s ochtends op de set van de film The Seven Year Itch, als Marilyn Monroe (ook wel Norma Jean Baker) boven het ventilatierooster van de metro staat tussen Lexington Avenue en Fifty-Second Street. Wachtend op de luchtstroom die de New Yorkse metro door het rooster zal blazen om haar jurk te doen opwaaien tijdens een broeierige zomeravond. Redelijk ondenkbaar en progressief in de conservatieve jaren ‘50. “Isn’t it delicious?” verzucht Monroe tijdens het befaamde moment.
© Regisseur Billy Wilder, Marilyn Monroe tijdens een shot uit de film The Seven Year Itch (1955)
Het publiek dat aanwezig was in het kader van een publiciteitsstunt, riep en floot zo hard dat filmen niet meer mogelijk was en Monroe de aanwijzingen van haar regisseur niet meer kon verstaan. De ene na de andere take volgde, maar het lawaai bleef zo overheersend (zelfs midden in de nacht) dat de uiteindelijke scène later ergens anders werd opgenomen. En dat zijn nog maar een paar aanwijzingen wat deze scène, de foto, de jurk én Monroe los zouden maken in het Amerika van de jaren ‘50 en ‘60.
Ondanks dat Marilyn Monroe vaak het ‘domme blondje’ speelde, was ze alles behalve dat. In eerste instantie was het moeilijk voor haar om aan werk te komen in Hollywood. Ze blondeerde haar haren, liet haar gebit corrigeren en nam acteerlessen. Uiteindelijk lukte het haar om voet aan de grond te krijgen in de acteerwereld en speelde ze in meer dan 30 films. Vaak wist ze het taboe dat op een scène rustte, om te buigen in iets zinneprikkelends, en dat was precies haar talent. Uit de biografie van Monroe bleek dat ze genoot van de roem, de aandacht en haar fans. En dat ze ook haar exhibitionistische kant omarmde. Maar niet iedereen kon de acteerprestaties van de Amerika’s geliefde blonde bombshell waarderen. Vooral haar man niet.
Ook haar man, Joe DeMaggio, was erbij in de nacht dat de scène met de opwaaiende jurk werd opgenomen. Take na take volgde, en volgens Wilder kon DeMaggio zijn hatelijke afkeur en jaloezie niet verbergen. Eenmaal terug in hun hotelkamer mishandelde hij Monroe dusdanig dat ze een week lang niet kon werken vanwege haar verwondingen. Geruchten gaan dat hij haar bijna vermoordde. Niet lang na het incident vroeg Monroe een scheiding aan.
© Sam Shaw, The Seven Year Itch, New York, 1954 (het publiek achter de schermen)
Het leven en de dood van Marilyn Monroe blijven tot op de dag van vandaag gehuld in mysterie. Er werd destijd in Amerika gespeculeerd dat Monroe een affaire zou hebben met president John F. Kennedy. Niet geheel ongeloofwaardig gezien het feit dat deze twee mensen de hoofdpersonen vormden op het publieke toneel van de jaren ‘50 en ‘60, en omdat ze beiden op een duistere en onverwachte manier aan hun eind kwamen.
Daarnaast wakkert het filmpje waarop Marilyn de president in 1962 op zwoele wijze toezingt voor zijn verjaardag de speculaties alleen maar aan. De geruchtenmolen draait zelfs zo ver door, dat toen de president volgens de verhalen genoeg had van Marilyn, hij haar probeerde te koppelen aan zijn broer. Marilyn zou door het lint gegaan zijn en dreigde met chantage door de affaire aan het licht brengen.
Monroe’s dood in augustus 1962, kwam voor veel mensen onverwacht. Uit de autopsie bleek dat ze was overleden aan een barbituraat vergiftiging; alles wees op een vermoedelijke zelfmoord. Vergiftiging of zelfmoord; we zullen het waarschijnlijk nooit te weten komen. Wat we wel weten is dat Marilyn in haar witte jurk de boeken ingaat als een absoluut icoon binnen de pop culture, een stijlicoon dat haar tijd vooruit was, en een vrouw die exhibisionitsiche grenzen verlegde.
En wat er met die controversiële witte jurk gebeurde? Die werd na haar dood geveild voor maar liefst 3.9 miljoen euro.