Nachtfotografie

Nachtfotografie: hoe pak je het aan?

Met al deze tips ben je goed voorbereid!

Waar je overdag soms achteloos plaatjes kan schieten, komt er 's nacht meer bij kijken. Voor een mooie nachtfoto heb je de juiste voorbereiding, timing én instellingen nodig. Wij vertellen je aan de hand van onze tips en tricks alles wat je moet weten!

Tips | Het blauwe uurtje | Instellingen | Inspiratie | Veiligheid

Tips voor nachtfotografie

We beginnen met een paar tips die je alvast in je zak kunt steken.

statief

Tip 1: gebruik een statief

Wanneer je 's nachts fotografeert, werk je vaak met lange sluitertijden. Als je je camera dan in de hand houdt, heb je het risico dat je bewegingsonscherpte op je foto's krijgt. Dit kan je voorkomen door je de camera op een stevig statief te zetten.

stabilisatie

Tip 2: zet de beeldstabilisatie uit

Wanneer je ervoor kiest om een statief te gebruiken, is dit je stabilisator. Als jouw camera of lens daar bovenop ook het beeld probeert te stabiliseren, kan dit juist voor onscherpte zorgen. Daarom kan je deze functie het beste even uitzetten.

focus

Tip 3: stel zorgvuldig scherp

Scherpstellen in het donker is makkelijker gezegd dan gedaan. De autofocus kan tegen problemen aanlopen bij weinig licht. Daarom is het handig om gebruik te maken van de liveview om zorgvuldig scherp te stellen, of stel het handmatig scherp.

afstandsbediening

Tip 4: werk met een afstandsbediening

Om er nog zekerder van te zijn dat er geen bewegingsonscherpte in je foto komt, kan je een afstandsbediening gebruiken. Bij het indrukken van de ontspanknop kan de camera namelijk per ongeluk bewegen. Dit voorkom je door hem van een afstandje aan te sturen.

histogram

Tip 5: check je histogram

Door middel van het histogram zie je direct of je foto onder- of overbelicht is. Als de grafiek meer naar de linkerkant neigt, heb je veel donker in je foto, en andersom. Het is handig om een histogram te gebruiken als hulpmiddel, maar uiteindelijk bepaal je zelf of je een foto goed belicht vindt of niet.

voorbereiding

Tip 6: bereid je goed voor

Een goede voorbereiding is het halve werk. Door alvast te bepalen waar je wilt fotograferen en welke spullen je nodig hebt, kom je beslagen ten ijs. Check ook het weerbericht even. Zo weet je of er een heldere sterrenhemel inzit of dat je je gear extra moet beschermen tegen regen.

blauwe uurtje

Bonustip: maak gebruik van het blauwe uurtje

‘Het blauwe uurtje’ is hét moment voor schitterende nachtfotografie. Het blauwe uurtje is onderdeel van de schemering als het buiten dag of nacht wordt en, ondanks de naam, het duurt vaak maar zo'n tien tot twintig minuten. Je kent misschien 'het gouden uur' wel, wanneer het licht buiten goud kleurt. Het blauwe uur is een voor- óf naloper van dit gouden uur. In de ochtend is het blauwe uur zo'n 30 minuten voor de zon opkomt, dit is vlak voor het gouden uur. 's Avonds vindt het blauwe uur zo'n 10 tot 20 minuten na zonsondergang plaats, dus vlak na het gouden uur. Het zachte licht en de diepblauwe kleur in de lucht zorgen ervoor dat een prachtig balans ontstaat tussen de lucht en je onderwerp, bijvoorbeeld een stad. 

Tips voor de instellingen van je gear

Nu je een beetje weet wat je te wachten staat en wanneer je het beste de deur uit kunt gaan, is het belangrijk om de juiste instellingen in je camera te kiezen. Hierbij houd je vooral de belichtingsdriehoek in de gaten, maar is ook je witbalans heel belangrijk.

Tip 1: gebruik een lage ISO-waarde

De ISO-waarde bepaalt met welke lichtsterkte jouw foto gemaakt wordt. Je bent misschien geneigd deze hoog te zetten, omdat het donker is buiten, maar waarschijnlijk gebruik je een statief en hoef je niet bang te zijn voor lange sluitertijden. Zet daarom de ISO-waarde zo laag mogelijk om onnodige ruisvorming te voorkomen. Sterrenfotografie vormt een uitzondering op de regel, maar daar vertellen we later in deze blog meer over.

Tip 2: kies voor een klein diafragma

In eerste instantie bepaal je het diafragma zoals je dat altijd doet. Wil je weinig scherptediepte? Ga dan voor een groot diafragma. Bij nachtfotografie speelt scherptediepte een kleinere rol, omdat je vaak fotografeert met een groothoeklens. Daarom kan je vaak beter kiezen voor een kleiner diafragma tussen de f/11 en f/16. Veel lenzen geven met dat diafragma ook een scherper resultaat. Door een kleiner diafragma veranderen (kleine) lichtbronnen, zoals lantaarnpalen ook nog eens in sterretjes op de foto. Dat geeft een schitterend effect.

Tip 3: gooi de sluitertijd omhoog

Om de belichtingsdriehoek compleet te maken kunnen we natuurlijk niet om de sluitertijd heen. Deze instelling hebben we al eerder benoemd in deze blog en het is waarschijnlijk al duidelijk: gebruik een statief en gooi de sluitertijd omhoog! Zeker bij statische onderwerpen is dit juist handig. Heb je te maken met bewegende onderwerpen, zoals auto’s of bomen in de wind, dan moet je wel goed blijven nadenken of je sluitertijd niet té lang is. Speel hier dan vooral ook mee!

nachtfotografie stad

Tip 4: stel je witbalans handmatig in 

Een zeer belangrijk onderdeel bij nachtfotografie is de witbalans, oftewel de kleurtemperatuur van je foto. Natuurlijk licht en kunstlicht hebben ieder een verschillende kleurtemperatuur. Als je jouw camera het zelf laat uitzoeken, raakt hij waarschijnlijk in de war van de aanwezigheid van zoveel verschillende soorten licht, zoals het natuurlijke avondlicht, de lantaarnpalen en andere kunstmatige lichtbronnen. Dit kan ervoor zorgen dat je foto bijvoorbeeld geler uitvalt dan gehoopt. Stel daarom je witbalans handmatig in. Je kan er ook voor kiezen om in RAW te fotograferen, waardoor je in de nabewerking de witbalans nog kunt corrigeren.

Inspiratie voor nachtfotografie

Misschien heb je al een duidelijk beeld van wat je wilt fotograferen in de nacht. Zo niet, dan hebben we enkele onderwerpen voor je verzameld ter inspiratie.

sterrenhemel

Sterrenhemel

De sterrenhemel is vaak betoverend. Een waar astronomisch kunstwerk en een prachtig onderwerp om vast te leggen. Als je de sterrenhemel wilt vastleggen, kan je het beste fotograferen in de natuur tijdens een nacht zonder bewolking. De lichtvervuiling in steden zorgt er namelijk voor dat sterren minder goed zichtbaar zijn.

Sterrenfotografie vereist andere instellingen dan de instellingen die we eerder noemden. Om zoveel mogelijk licht op te vangen van de sterren moet je namelijk het diafragma vergroten en de ISO-waarde omhooggooien. Gebruik bijvoorbeeld een ISO-waarde van 1600 of 3200, afhankelijk van hoeveel ruis jouw camera produceert bij deze lichtsterktes.

Omdat de aarde continu draait, veranderen de sterren in jouw foto van positie. Hiervoor is de ‘gulden 400 regel’ in het leven geroepen. Hiermee kan je de maximale sluitertijd bepalen waarbij je sterren puntjes blijven en dus geen lichtsporen worden. De regel is als volgt:

400 / (brandpuntsafstand (mm) × cropfactor) = maximale sluitertijd in seconden.

Lastig, dat snappen we. Daarom geven we een rekenvoorbeeld. Je fotografeert bijvoorbeeld met een Canon EOS 90D (cropfactor: 1,6) en een 18-55mm lens op 18mm. Dan is de 'gulden 400 regel':

400 / 18 x 1,6 = 13,9 seconden

Dat betekent dus dat je in theorie een sluitertijd van ongeveer 13 à 14 seconden kunt aanhouden om lichtstrepen te voorkomen. Toch is dit vaak ook een kwestie van trial and error. Daarnaast kan het soms ook juist mooi zijn om lichtsporen te hebben. Experimenteer vooral eens!

Stadsfotografie

Je hoeft niet altijd de natuur in. Ook in onze steden is er genoeg te fotograferen. Denk bijvoorbeeld aan de oude grachten in Amsterdam of juist de grootse moderne architectuur in Rotterdam. Maar ook tijdens een citytrip in het buitenland is er genoeg moois om 's nachts vast te leggen. Tijdens ‘het blauwe uurtje’ valt in een stad het natuurlijk licht en het kunstlicht samen.

Zoek ook eens het water op in de stad, bijvoorbeeld een rivier of een meer. De combinatie van een lange sluitertijd en het water dat continu in beweging blijft, zorgt voor heel ‘zacht’ water op je foto. Eventueel kan je dit gebruiken om een weerspiegeling vast te leggen.

stadsfotografie in de nacht

lichtstrepen

Lichtstrepen

Er is natuurlijk veel meer te doen met (bewegend) licht. Door op een druk verkeerspunt in een stad of langs een snelweg te gaan staan, kan je mooie plaatjes schieten met lichtstrepen! Dit komt omdat de lichten van de auto’s zich verplaatsen door je beeld, waardoor deze als lichtstrepen terugkomen op je foto. Hoe langer de sluitertijd, des te meer lichtstrepen van auto’s je terugziet op je foto's. Het is verstandig om wel even met je sluitertijd te spelen, want te veel licht is ook niet altijd mooi. Je kan het beste je sluitertijd afstemmen op de verkeersdrukte.



Meer lezen

wat is hdr

WAT IS EEN HDR-FOTO?

Wat is HDR-fotografie? En waar moet je op letten bij het maken van een HDR-foto?

> Lees artikel

wintersport

WAT IS HET BOKEH-EFFECT?

Wat is bokeh en hoe creëer je het? Dat en meer lees je in dit artikel.

> Lees artikel

lightpainting fotografie

WAT IS LIGHTPAINTING?

Door te schilderen of schrijven met licht creëer je dromerige beelden.

> Lees artikel

beeldstabilisatie

WAT IS BEELDSTABILISATIE?

Heb je last van bewegen foto's? Dan biedt beeldstabilisatie uitkomst.

> Lees artikel

< Terug naar het overzicht