Alles wat met scherpte en diepte te maken heeft
Scherptediepte wordt ook wel DOF genoemd, Depth of Field in het Engels. De term scherptediepte wordt gebruikt in de fotografie om het scherpe gedeelte van de foto te benoemen. Een grote scherptediepte is een foto die helemaal scherp is. Maar wat is scherptediepte precies en hoe gebruik je dit? Tijd om eens scherp te stellen op dit onderwerp.
Ga snel naar: Scherptediepte | Waarom scherptediepte? | Spelen met diafragma en scherptediepte | Wat is bokeh? | Voorbeelden van scherptediepte
Stel je voor dat je een moestuin hebt en je wilt een tomaat fotograferen. Er is net een regenbui geweest en druppeltjes water liggen er nog mooi op. Tijd voor een foto. De druppels water op de tomaat zijn mooi in focus en de rest van de tomaten, die aan dezelfde tros hangen, zijn onscherp. Het scherpste gedeelte die je in jouw foto ziet noemen we scherptediepte. Simpel gezegd is scherptediepte, het gebied dat scherp is vanaf een punt dichtbij tot een punt veraf. Het is dus niet zo dat alleen dat punt in je foto scherp is waarop je hebt scherp gesteld. Er zit nog een gebied ervoor en erna. Hoe groot dat gebied is, is afhankelijk van een aantal punten: Diafragma, brandpunt en afstand. Deze punten hebben invloed over hoe wij scherptediepte ervaren.
Terug naar de tomaat. Doordat er maar een klein stukje scherp is, in dit geval de tomaat, hebben we het over een kleine scherptediepte. We nemen diezelfde tomaat en plaatsen we hem in een kas met tomatenplanten. Je wilt geen gedeelte van de ruimte zien maar de volledige kas. Dit noemen we grote scherptediepte. Van voor tot achter wordt alles scherp afgebeeld.
Grote scherptediepte zien we daarom vaak terug in landschapsfotografie & architectuurfotografie. Je wilt namelijk dan alles zien op je foto. Kleine scherptediepte vinden we meer in portret of macrofotografie.
Weinig scherptediepte
Veel scherptediepte
Bij het bekijken van een foto gaan je ogen altijd naar het scherpste deel. Hier kan je niks aan doen, dat gaat automatisch. Door met de scherptediepte te spelen kan je de kijker sturen. Je kan een kijker laten zien wat jij belangrijk vindt of met andere woorden, wat je wilt vertellen met de foto.
We komen nog even terug op het belang van het diafragma, het brandpunt en de afstand tot het voorwerp. Daarna kan jij rustig aan de slag met het ontdekken. Het diafragma is de opening van de lens. In die opening zitten meerdere bladen die over elkaar heen verschuiven. Hiermee maken we de opening groter en kleiner maken. Hierbij is goed om in gedachten te houden dat hoe kleiner de opening, hoe groter het scherptegebied wordt. Dus als je een grote lensopening hebt dan krijg je een kleine scherptediepte. Diafragma gaat nog veel verder dat dit, maar voor scherptediepte is dit het belangrijkste wat je nu moet weten. Brandpunt en afstand zijn eigenlijk met elkaar verbonden. We plakken die twee woorden ook doorgaans aan elkaar. Brandpuntsafstand. Wat we doen met de brandpuntsafstand is kijken wat de afstand van de fotograaf is tot het onderwerp en op basis daar van kiezen we het brandpunt. Brandpunt is het punt waar alle licht bij elkaar komt op de sensor van jouw camera. Je kan op de lens ook het brandpunt aflezen. Je herkent het aan het aantal mm op het objectief. Het brandpunt bepaalt hoeveel te zien is op je foto's en hoe groot het onderwerp in beeld komt. We hebben zelf de keuze hoeveel we willen laten zien.
Waarschijnlijk heb je het woord bokeh al eens voorbij zien komen. Bokeh komt van het Japanse woord boke en betekent onscherpte. Als we het over bokeh hebben dan hebben we het eigenlijk over de kwaliteit van de onscherpte in je foto. Met kwaliteit bedoelen we de mate waarin ronde vormen en kleuren in elkaar vloeien. Bokeh treedt dus alleen op bij een kleine scherptediepte.
Nu je alles weet over scherptediepte kan jezelf aan de slag met fotograferen. We hebben hieronder nog wat toffe foto’s voor je als je nog wat voorbeelden wilt zien of inspiratie wilt opdoen.
Meer lezen
Wil je nog meer inspiratie opdoen of nieuwe dingen leren? Bijk dan onze andere keuzehulp artikelen of inspiratieblogs.
Compositie kan je foto maken of breken. Ontdek onze belangrijkste tips
Fotograferen met tegenlicht kan moeilijk zijn, maar niet met deze tips.
Wat is bokeh en hoe creëer je het? Dat en meer lees je in dit artikel.
Wat is ISO, wat betekent het voor jouw foto’s en hoe stel je het in?
